راهکاری ساده برای تقویت حافظه

تا به حال از نحوه عملکرد یک کامپیوتر، گوشی تلفن همراه و یا یک ربات و هوش مصنوعی شگفت‌زده شده‌اید؟ آیا برایتان این سوال پیش آمده که چطور این حجم از اطلاعات به همراه عملکرد عالی در یک دستگاه جمع شده است؟ اگر جواب شما مثبت است اجازه دهید یک نکته شگفت‌آور به شما بگوییم. مغز انسان از هر سیستم دیگری بهتر، قدرتمندتر و هوشمندتر عمل می‌کند. پس مغز شما نیز می‌تواند از لب تاب پیش رویتان یا موبایل در دستتان، سریع‌تر و قوی‌تر عمل کند. اما چطور؟

تقویت حافظه

اغلب افراد برای تقویت عضلات و ماهیچه‌های خود به باشگاه می‌روند. برای تقویت سلامتی خود، رژیم غذایی خاصی می‌گیرند. به منظور آراستن ظاهر به آرایشگاه می‌روند. اما به راستی چند درصد از مردم برای تقویت حافظه خود گام موثری برمی‌دارند؟
مغز انسان مانند هر عضله دیگری در بدن نیاز به تقویت دارد. برای تقویت حافظه روش‌های مختلفی وجود دارد. راهکارهای تقویت حافظه از پیچیده‌ترین روش‌ها تا ساده‌ترین آن‌ها، از طریق مطالعات علمی مختلف به جهانیان اعلام شده است. تقویت حافظه با روش‌هایی که شاید از نظر شما ساده و یا حتی پیش پا افتاده باشد نیز میسر است. پس هرگاه واژه تقویت حافظه به گوشتان خورد به یاد فرمول‌های پیچیده و یا محاسبات ریاضی سخت نباشید. ابتدا با راهکارهای ساده و معمولی ذهنتان را آماده کنید. سپس در مراحل بالاتر، در صورت تمایل روش‌های پیچیده را نیز امتحان کنید.

 

 

مراحل حفظ اطلاعات و بازیابی آن‌ها

یکی از معضلاتی که بشر از ابتدا با آن روبرو بوده حفظ کردن اطلاعات مورد نیاز است. مهم‌تر از حفظ این اطلاعات، بازیابی آن‌ها هنگام نیاز است. این‌که به محض احساس نیاز بتوانید یک مطلب ضروری را به یاد بیاورید بسیار مهم است. تصور کنید در دوران مدرسه، دانشگاه، محل کار و یا حتی محیط خانه در طول روز چند مرتبه نیاز دارید اطلاعات خاصی را به یاد آورید و از آن‌ها بهره ببرید؟

به فرایند بازگشت اطلاعات مشخص به منظور بهره‌وری از آن، بازیابی اطلاعات می‌گویند. میزان حفظ، ذخیره و بازیابی اطلاعات در مغز، به قدرت حافظه شما بستگی دارد. البته حفظ کردن اطلاعات و بازیابی آن‌ها، مراحل و اصولی دارد که اگر طبق این اصول پیش روید راحت‌تر و سریع‌تر به مقصودتان می‌رسید. با هم این مراحل را در ادامه مرور می‌کنیم.

مفاهیم مهم در یادگیری

برای حفظ کردن مطالب درسی، شغلی، مهارتی و حتی لیست خرید خانه، ابتدا مراحل خاصی را انجام دهید تا ذهن شما آماده شود. پس از اینکه در حفظ و بازیابی اطلاعات، حرفه‌ای شدید این مراحل به صورت خودکار در ذهن شما انجام می‌شوند.

– برای حفظ کردن مطالب ابتدا محیط را برای متمرکز شدن آماده کنید. اگر در محیط‌های شلوغ، توانایی تمرکز برای حفظ مطالب را دارید بسیار هم عالی در غیر این‌ صورت به یک اتاق یا محیط خلوت بروید تا بتوانید در آرامش، نوشته مورد نظرتان را با تمرکز و دقیق بخوانید.

– هر سخنی که می‌شنوید و یا هر مطلبی که می‌خوانید قطعا در گوشه‌ای از ذهن شما ثبت می‌شود. اما اینکه چرا موقع نیاز، آن را به خاطر نمی‌آورید به دلیل ضعف در حافظه بلند مدت شماست. حافظه از دو بخش تشکیل شده است. اول حافظه کوتاه مدت که تمام اطلاعات وارد آن می‌شوند و از چند ثانیه تا چند دقیقه ماندگاری دارند. دوم حافظه بلند مدت که اطلاعات برای ثبت طولانی مدت وارد آن می‌شوند و این گونه تا آخر عمر با انسان می‌مانند. پس نکته طلایی در بازیابی اطلاعات، انتقال آن‌ها از حافظه کوتاه مدت به بلند مدت است.

– بعضی افراد عدم توانایی در به یادآوری اطلاعات را فراموشی می‌نامند. شما با رعایت یکسری نکات اصولی می‌توانید در لحظه، قدرت حافظه را به کار گیرید.

– برای ثبت اطلاعات در حافظه بلند مدت، می‌توانید از تکنیک‌های ویژه‌ای همچون تندخوانی، رمزگذاری، زنجیره‌سازی، بزرگ‌نمایی و اغراق، همسانی و … استفاده کنید. بهتر است بدانید یادگیری مهارت‌های خاص مانند تندخوانی نه تنها در تقویت حافظه موثر است بلکه سرعت یادگیری شما را افزایش می‌دهد.

– از آن‌جا که مطالب فهمیده شده به راحتی حفظ می‌شوند سعی کنید قبل از حفظ مطالب، ابتدا آن‌ها را درک کنید و مفهومی یاد بگیرید.
– برای اینکه بتوانید راحت‌تر مطالب را به یاد آورید پس از حفظ آن‌ها، سعی کنید در فواصل معینی آن مطالب را مرور کنید. برنامه‌های زمانی مختلفی برای مرور وجود دارد که شما می‌توانید طبق آن‌ها پیش روید. مثلا 5 ساعت، 24 ساعت، 72 ساعت و یک هفته پس از حفظ، مطالب را مجدد مرور کنید.

– از جمله روش‌های قدرتمند در حفظ و بازیابی اطلاعات، تجسم خلاق است. موقع یادگیری، سعی کنید مطالب را به شیوه‌ای خاص به ذهن بسپارید. می‌توانید آن‌ها را در ذهن خود تبدیل به انیمیشن کنید. با مطالب، داستان تخیلی بسازید. سپس آن را در ذهن خود مجسم کنید. هر چه داستان شما خیال‌انگیز و اغراق‌آمیز باشد ماندگاری بالاتری در ذهن شما دارد.

 

 

افزایش سن و میزان یادگیری

افزایش سن بر یادگیری بسیار موثر است. اگر شما در سنین جوانی به فکر تقویت حافظه خود باشید در میانسالی، راحت‌تر می‌توانید مهارت‌های جدید کسب کنید و آن‌ها را به خاطر بسپارید. البته این بدان معنا نیست که اگر الان در سنین میانسالی هستید نمی‌توانید حافظه خود را تقویت کنید. شما در هر سن و شرایطی می‌توانید با به کارگیری اصول و روش‌هایی خاص، به تقویت حافظه خود کمک کنید. برای تقویت حافظه روش‌ها و راهکارهای بسیاری وجود دارد. ما در ادامه تاثیر پاداش بر تقویت حافظه را با هم بررسی خواهیم کرد.

تأثیر پاداش بر یادگیری و بازیابی اطلاعات

همه ما پاداش گرفتن را دوست داریم. حتی این امر ممکن است به شدت بر میزان کیفیت کاری که انجام می‌دهیم موثر باشد. مغز ما نیز در عین هوشیاری و صلابت، اگر پای پاداش در میان باشد می‌تواند متفاوت عمل کند. اما چگونه می‌توان به مغز، پاداش داد؟

 

 

قطعا برایتان پیش آمده که هنگام مطالعه کتاب درسی به فکر دیدن یک فیلم خاص یا انجام یک ورزش افتاده‌اید. حتی برای رهایی از مطالعه، دلتان خواسته بی هدف روی کاغذ خط خطی کنید. باید به شما بگوییم ذهن ما مانند یک کودک بازیگوش، از انجام یک کار طولانی و یکنواخت فرار می‌کند. وقتی شما مجبورید برای امتحان فردا، چندین ساعت مطالعه کنید قطعا ذهنتان با شما همکاری نمی‌کند. این‌جاست که باید چاره‌ای بیندیشید.

مطالعه شب امتحان تنها یک مثال از هزاران موردی است که در طول زندگی برای حفظ اطلاعات با آن مواجه هستیم. مواقعی که به کمک همه جانبه حافظه نیاز داریم اما حافظه، ما را به بازی می‌گیرد. در این مواقع با یک پیشنهاد ویژه مانند پاداش دادن به خود، با ذهنتان معامله کنید.

چگونه پاداش ‌دادن قبل از حفظ کردن مطالب، حافظه را تقویت می‌کند؟

وقتی به ذهن خود وعده پاداش در قبال انجام یک کار را می‌دهید ذهن، تمام قدرت خود را برای به پایان رساندن آن ماموریت به کار می‌گیرد. تمرکز، دقت، فهم، اشتیاق و سرعت، سربازان ذهن شما در حفظ و بازیابی اطلاعات‌اند. زمانی که شوق رسیدن به پاداش در شما شکل بگیرد می‌توانید تمرکز خود را افزایش دهید. با دقت کار کنید و فهم مطلب را بالا ببرید. اشتیاق برای پایان دادن کار باعث می‌شود سرعتتان در یادگیری و حفظ مطالب افزایش یابد. بنابراین قدرت پاداش در تقویت حافظه را دست کم نگیرید.

 

 

چطور پاداش دادن می‌تواند حافظه ما را تقویت کند؟

قبل از اینکه روش‌های پاداش دادن را مثال بزنیم این نکته را بدانید. به کارگیری روش پاداش به خود در مفاهیم ذهنی بسیار موثر است اما اگر به آن بها داده نشود اثر خود را از دست می‌دهد. پس اگر به خود وعده پاداش خاصی را دادید پس از آنکه کار به اتمام رسید حتما تحت هر شرایطی به آن وعده عمل کنید. مغزتان را فریب ندهید. اگر چند بار به خود، پاداش خاصی را قول دهید ولی سر قول خود نمانید، ذهنتان دیگر به شما اعتماد نمی‌کند. و در موارد بعدی با شما همکاری نمی‌کند.

پاداش می‌تواند حالت‌های مختلفی داشته باشد. مثلا پس از اتمام مطالعه 20 صفحه از کتاب درسی می‌توانید خود را به تماشای یک انیمیشن ده دقیقه‌ای دعوت کنید. یا به خود بگویید اگر تا دو ساعت دیگر به صفحه مورد نظر رسیدید یک خوراکی خوشمزه میل کنید. انجام کارهای ساده از قبیل گشت و گذار در اینترنت، فکر کردن به یک خاطره که موقع مطالعه ذهنتان را درگیر می‌کرد و یا رفتن به پارک می‌تواند انواع پاداش برای انجام یک کار ذهنی باشد. هر کس بر اساس علاقه شخصی خود می‌تواند بهترین پاداش را برای خود تعیین کند. پاداشی که مغز برای رسیدن به آن، تمام تلاش خود را انجام دهد.

 

 

برای تقویت حافظه روش‌های متفاوتی وجود دارد. اصل و پایه این روش‌ها بر آن است که شما هنگام حفظ یک مطلب، حواس خود را به خوبی جمع کنید. تمرکز را افزایش دهید. قدرت و سرعت یادگیری را بالا ببرید. کوتاه کردن زمان جلسه آموزشی، استراحت‌های به موقع، نوشیدن آب کافی، نوشتن نُت و خلاصه‌برداری از مطالب از جمله مواردی است که در کنار روش‌های تقویت حافظه می‌توانید از آن‌ها بهره ببرید. پاداش دادن به خود نیز از راهکارهای موثر در افزایش بهره‌وری حافظه در حفظ و بازیابی اطلاعات است.

 

 

موفقیت بیشتر در تندخوانی همراه با درک مطلب صحیح

سمینار تندخوانی وتقویت حافظه (14 دی ماه 1400)

فنگشویی چیست؟

از تندخوانی تا ریاست جمهوری، 5 تا از برترین های تندخوانی در جهان

آنچه در مورد حقایق تندخوانی باید بدانید